Jerozolima

Widok na Kopułę na Skale z dzielnicy żydowskiej w Jerozolimie

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Jerozolimy jest Kopuła na Skale. Budowla nie jest meczetem, a sanktuarium, wybudowanym w 691 r. przez kalifa Abd al-Malika. Modlitwy odprawiane są w sąsiadującym z Kopułą meczecie Al-Aksa.

Skromna kopuła meczetu Al-Aksa

Już w momencie powstania Kopuła pokryta była złotem. Jednak w IX wieku jeden z kalifów – Mamun, postanowił wykorzystać złoto pokrywające Kopułę do sfinansowania kolejnej wyprawy wojennej. Przez setki lat dach Kopuły na Skale pozostawał ołowianoszary. Dopiero w latach 60-tych XX wieku dzięki darowiźnie króla Jordanii przywrócono mu jego oryginalny wygląd.

Ramadan w Ramallah

Na mocy izraelsko-palestyńskich porozumień pokojowych z Oslo, podpisanych w 1993 r., Palestyńczycy zaczęli stopniowo zyskiwać kontrolę nad Strefą Gazy, Jerychem oraz Zachodnim Brzegiem Jordanu. Na ziemiach kontrolowanych przez Izrael powstała Autonomia Palestyńska z własnym rządem i prezydentem, której nieoficjalną stolicą zostało Ramallah.

Centrum Ramallah

To położone 15 km od Jerozolimy miasto zamieszkuje około 30 tys. ludzi, jednak wraz z okolicznymi miejscowościami aglomeracja liczy już około 280 tys. mieszkańców. Co ciekawe, miasto zostało założone już w XVI wieku przez arabskich chrześcijan. Dziś jednak większość ludności stanowią muzułmanie.

Ramallah

Ramallah jest gwarnym i pełnym życia miastem, jednak w czasie Ramadanu, czyli świętego miesiąca nieco się uspokaja. Zgodnie z nakazami islamu, w czasie Ramadanu muzułmanie w ciągu dnia poszczą, większość restauracji i kafejek świeci więc pustkami lub jest po prostu nieczynna. Wyjątkiem są piekarnie, w których miejscowi kupują wypiekane specjalnie na tę okazję naleśniki – katajef (katayef). Jedna porcja to zazwyczaj 1 kg!

Katajef. Wypiek trwa

Naleśniki wypełnia się następnie orzechowo-serowym nadzieniem i polewa słodkim syropem. W takiej oto postaci są one podawane w czasie dwóch dozwolonych w czasie Ramadanu posiłków, spożywanych przed świtem lub po zachodzie słońca.

Kolejka. Wszyscy czekają na świeże naleśniki

Również w mojej ulubionej knajpce w Betlejem zamiast manakisz odbywa się wypiek katajef

Ramadan, czyli święty miesiąc w tradycji islamu rozpoczął się w tym roku 18 czerwca. Muzułmanie na całym świecie poszczą, ale tylko od świtu do nocy. Po zachodzie słońca na stołach królują słodycze takie jak basbousa, knafe czy też katajef.

A po zmroku czas na odrobinę słodyczy. Na pierwszym planie basbousa

Tęczowy Tel Awiw

Już po raz siedemnasty ulicami Tel Awiwu przeszła Parada równości. Jedna z głównych ulic miasta, biegnąca wzdłuż morza Hayarkon Street, została zamknięta dla ruchu samochodowego. Mieszkańcy Tel Awiwu i dziesiątki tysięcy turystów z całego świata bawią się dziś do białego rana nie tylko w klubach, ale także na zorganizowanym na plaży koncercie.

Fotorelacja poniżej.

Tel Awiw, Parada równości

HaYarkon Street, Tel Awiw

Nowa Jerozolima

W XIX wieku idea osiedlania się Żydów w Palestynie zaczęła zyskiwać na popularności. Wśród jej aktywnych promotorów znalazł się brytyjski finansista i filantrop żydowskiego pochodzenia - sir Moses Montefiore, który ufundował pierwszą dzielnicę w Jerozolimie zbudowaną poza murami Starego Miasta.

Sielska atmosfera w dzielnicy Yemin Moshe

W pierwszej połowie XIX wieku w obrębie murów żyło około 15 tys. ludzi. Warunki były dość trudne – panował tłok, a miasto nie było w stanie pomieścić potencjalnych przybyszów z całego świata. Dlatego też sir Moses zdecydował się na zakupienie 10 akrów ziemi poza murami, które następnie przeznaczył pod zabudowę nowego osiedla. Powstał wówczas podłużny budynek - Mishkenot Sha’ananim, mieszczący 16 mieszkań oraz dwie synagogi. Tuż obok zbudowano także młyn, aby zapewnić samowystarczalność nowym lokatorom.

Budynek Mishkenot Sha’ananim, obecnie pensjonat dla artystów i intelektualistów z całego świata. Mieszkali tu m.in. Dalai Lama, Umberto Eco i Jean-Paul Sartre

Młyn Montefiore, Jerozolima

Spacerując wśród eleganckich uliczkach Yemin Moshe ciężko uwierzyć, że tereny te były uważane kiedyś za niebezpieczne, a sam sir Moses musiał wręcz zapłacić potencjalnym mieszkańcom, by osiedlili się na tych terenach.

Widok na Górę Syjon z dzielnicy Yemin Moshe

Yemin Moshe, Jerozolima

Izraelskie obyczaje

Tel Awiw przygotowuje się do corocznej Parady Równości

Jak podaje dzisiejsza „Rzeczpospolita” jeden z izraelskich żołnierzy został ukarany jedenastoma dniami aresztu za zjedzenie kanapki z szynką wieprzową. Spożywanie mięsa wieprzowego jest w judaizmie zakazane, a w izraelskiej armii podaje się jedynie posiłki koszerne.

Powyższa historia to tylko jeden z przykładów ogromnego wpływu religii na funkcjonowanie państwa i instytucji publicznych w Izraelu. Innych przykładów jest wiele: ze względów religijnych w szabat nie funkcjonuje transport publiczny, nie latają także samoloty izraelskiej linii lotniczej El Al. Młodzi ultraortodoksyjni Żydzi są zwolnieni z obowiązku powszechnej służby wojskowej, nie ma również instytucji małżeństw cywilnych – na terenie Izraela można legalnie zawrzeć tylko ślub udzielony przez przedstawiciela/kapłana dowolnej religii – judaizmu, islamu, chrześcijaństwa itd.

Częstą praktyką stosowaną zatem przez osoby niereligijne jest zawieranie związku małżeńskiego zagranicą, najczęściej na Cyprze, a następnie zarejestrowanie go w Izraelu. Małżeństwo legalnie zawarte w innym kraju jest potem w ważne i tu.

W kwestii uznawalności związków zawartych zagranicą Izrael jest jednak bardzo postępowy. Powyższa zasada dotyczy również małżeństw zawartych przez osoby tej samej płci. Jeśli więc para wzięła ślub w państwie, które zezwala na małżeństwa jednopłciowe, możliwe jest potem zarejestrowanie takiego związku w Izraelu.

Funkcjonuje również instytucja związków partnerskich dla osób hetero i homoseksualnych.

Tel Awiw, w oczekiwaniu na Paradę Równości 2015